2024 eerste jaar met een gemiddelde wereldtemperatuur van 1.6°C boven het pre-industriele tijdperk. (Bron: Copernicus/KNMI)
Volgens de Europese klimaatdienst Copernicus is 2024 het eerste jaar geworden met een gemiddelde wereldtemperatuur die 1.6°C hoger lag ten opzichte van het pre-industriële tijdperk.
Carlo Buontempo, directeur van de Copernicus Climate Change Service, ECMWF: “Alle wereldwijd geproduceerde temperatuurgegevens tonen aan dat 2024 het warmste jaar was sinds het begin van de metingen in 1850.
De lange termijn opwarming wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen, vooral door het grootschalig verstoken van fossiele brandstoffen. Maar de temperatuur kan wel flink variëren van jaar tot jaar, door een combinatie van natuurlijke en menselijke factoren.
De laatste anderhalf jaar lang zijn alle maanden behalve één warmer geweest dan 1,5˚C boven het 1850-1900 gemiddelde, zo stelt Copernicus. Toch betekent dit niet dat we hiermee het doel van het Klimaatakkoord van Parijs, namelijk om de opwarming te beperken tot liefst niet meer dan 1,5˚C, definitief achter ons laten. (Lees verder. . .)
Naast Copernicus waren ook ECMWF, NASA, NOAA, het UK Met Office, Berkeley Earth en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) betrokken bij de wereldwijde klimaatmonitoring.
Belangrijkste Europese temperatuurgegevens:
• De gemiddelde jaartemperatuur kwam uit op 10,69°C, 1,47°C boven het gemiddelde van de referentieperiode 1991-2020.
• De gemiddelde lentetemperatuur (maart-mei) lag 1,50°C hoger dan het seizoensgemiddelde van 1991-2020.
• De gemiddelde zomertemperatuur (juni-augustus) lag 1,54°C hoger dan het seizoensgemiddelde van 1991-2020.
De lente en zomer waren daarmee de warmste lente- en zomerseizoenen voor Europa sinds het begin van de metingen in 1850.
Hoe omgaan met hitte en pollen in een veranderend klimaat? (Bron: Nature Today)
Hazelaar en els komen al in bloei door het zeer zachte weer. Nieuw onderzoek ‘GoHot’ brengt risico’s op ziekte en sterfte als gevolg van pollen en hitte in een veranderend klimaat in kaart.
De zeer hoge temperaturen in december die volgen op een warme herfst zorgen ervoor dat de eerste elzen en hazelaars al in bloei komen. Mensen die gevoelig zijn voor pollen van els en hazelaar moeten er rekening mee houden dat de pollenconcentratie de komende twee weken bij droge en zonnige omstandigheden opeens flink op kan lopen.
Een belangrijke andere focus is hittestress. In de recordwarme juni van 2023 stierven bijna negenhonderd mensen meer dan normaal in Nederland. De hitte ging gepaard met uitzonderlijk hoge graspollenconcentraties en een slechte luchtkwaliteit. Mogelijk droeg deze ongezonde mix bij aan de extra hoge sterfte. (Lees verder. . .)
Weersextremen 2024 laten zien: klimaatschade geen dreiging, maar al werkelijkheid (Bron: NOS/WWA)
Landen moeten zich beter voorbereiden op extreem weer, want de weersextremen van 2024 laten geen twijfel: grote schade door klimaatverandering is geen dreiging, maar al dagelijkse realiteit bij de huidige 1,3 graad opwarming.
Met die waarschuwing komen wetenschappers in een jaaroverzicht van World Weather Attribution (WWA), een internationaal samenwerkingsverband waar ook het KNMI deel van uitmaakt. In het jaaroverzicht over de studies in 2024 schrijven de wetenschappers dat vrijwel alle bestudeerde weersextremen heviger of frequenter zijn geworden door de verbranding van fossiele brandstoffen. (Lees verder. . .)
Nationale Klimaatadaptatiestrategie (Bron: Platform Participatie)
Het klimaat verandert. We krijgen bijvoorbeeld vaker te maken met extreem weer, zoals hittegolven en stortbuien, maar ook lange perioden van droogte. Het veranderende klimaat heeft grote gevolgen voor de gezondheid, de leefbaarheid en de economie in ons land.
Daarom wordt de Nationale Klimaatadaptatiestrategie uit 2016 geactualiseerd. In de nieuwe strategie, die in 2026 gereed is, komt te staan wat er nodig is voor een klimaatbestendig Nederland, nu én in de toekomst. Voorbeelden van klimaatadaptatie zijn het weerbaar maken van de infrastructuur tegen extreem weer en het verstevigen van dijken. (Lees verder. . .)
Doel klimaatakkoord goed haalbaar, maar benodigde groei stagneert (Bron PBL)
Foto: Jan Vergoossen | Susteren
Wind- en zonneparken op land zullen in 2030 naar verwachting 34 tot 44 TWh elektriciteit produceren. Daarmee zal het doel van 35 TWh zeer waarschijnlijk gehaald worden.
Maar het ‘totaalbod’ van de regio’s van 55 TWh in hun oorspronkelijke voorstellen, dat door de inmiddels demissionaire minister voor Klimaat en Energie in een Kamerbrief eind 2022 als streefdoel is benoemd, komt niet in zicht. (Lees verder. . .)
Hittekracht en hittefit: zo kan Nederland de toenemende hitte aan (Bron: TNO)
Door klimaatverandering komen er steeds meer (extreem) warme dagen voor. Extreme hitte heeft een negatieve invloed op onze gezondheid. Hoe bepalen we wanneer we maatregelen moeten gaan nemen?
TNO, het KNMI, het RIVM en de VU sloegen met project WARM de handen ineen en ontwikkelden een model met de uniforme waarden hittekracht en hittefit. Het model van project WARM maakt het makkelijker om te bepalen wanneer hitte een probleem is en voor wie. (Lees verder. . .)
Droogte, branden en fossiele brandstoffen drijven CO2-uitstoot naar een recordhoogte (Bron: New Scientist)
Foto: Henk Hover | Geleen
Een jaarlijkse analyse van de CO2-uitstoot door het gebruik van fossiele brandstoffen laat zien dat 2024 naar verwachting het record van vorig jaar zal overtreffen. Daarmee vervliegt de hoop dat de uitstoot inmiddels zijn hoogste punt heeft bereikt.
‘Het verminderen van de CO2-uitstoot is urgenter dan ooit, en dat kunnen we alleen bereiken door fossiele uitstoot drastisch terug te dringen’, zegt klimatoloog Pierre Friedlingstein van de Universiteit van Exeter in het Verenigd Koninkrijk. Hij stelde samen met collega’s het nieuwste Global Carbon Budget-rapport. (Lees verder. . .)
Nederlandse wintertemperaturen: het oosten is het nieuwe westen (Bron: KNMI)
De afgelopen tijd is Nederland in alle seizoenen opgewarmd. In de winter is de temperatuur in het oosten nu even hoog als die in het westen 30 jaar geleden.
Het patroon van de wintertemperatuur beweegt naar het oosten met een snelheid van ongeveer een halve meter per uur. Met die snelheid van klimaatverandering werd voor de temperatuur in de winter het oosten het nieuwe westen. (Lees verder. . .)
Eileg en voorjaarstemperatuur (Bron: Sovon)
Graphic: CBS
Al decennialang worden nesten van tientallen vogelsoorten gevolgd. Het CBS heeft met deze gegevens een indicator ontwikkeld die laat zien hoe broedvogels reageren op het veranderende klimaat.
Van vijftien soorten zijn voldoende gegevens beschikbaar om de eilegdatum vanaf 1986 te analyseren. Wat blijkt: de datum dat deze broedvogels beginnen met het leggen van eieren is sindsdien vervroegd met circa acht dagen. (Lees verder. . .)
Nieuw automatisch weerstation in Horst (Bron: KNMI)
Foto: KNMI | AWS Horst
In het Limburgse Horst is een nieuw automatisch weerstation geïnstalleerd door het KNMI. Het nieuwe weerstation is geplaatst ter vervanging van de meetlocatie in Arcen.
Het KNMI blijft tot medio 2026 de data van weerstation Arcen ontvangen, om de metingen met weerstation Horst te kunnen vergelijken. Dat is belangrijk, bijvoorbeeld om verschillen tussen de weerstations te begrijpen en voor toepassingen op het gebied van klimaatonderzoek. (Lees verder. . .)